نام کورش
رضا مرادی غیاث آبادی اما در بخشی از سنگنبشتههای پاسارگاد كه به خط و زبان پارسی باستان هستند، این نام به گونه البته دربارهی زمان نگارش این سنگنبشتها، پرسشها و تردیدهایی جدی مطرح است. در تاریخنامههای سدههای میانه، نام كورش به آوای عربیده آن، همچون «قورس / قورش» ثبت شده است. او همچنین گزارش كرده كه پیش از آن، نام كورش «اَگـرَداتوس Agradatus» (اَگـرَداد / اَگـراداد) بوده است. میدانیم كه اگرَداد، نامی یكپارچه ایرانی است و پسوند «-ُ س» را به قاعده تلفظ یونانی بر خود پذیرفته است. دربارهی معنای نام اگرَداد و كورش آگاهی چندانی در دست نیست. ممكن است نام اگرَداد، آنگونه كه جهانشاه درخشانی در «آریاییان، مردم كاشی و دیگر ایرانیان» (تهران، 1382) باز آورده است، به معنای «اهوراداد» باشد و همچنین ممكن است با «آتش» در پیوند باشد، بدانگونه كه امروزه نیز در برخی نواحی ایران، آتش را بگونه «آگُـر» ادا میكنند. اما معنای واژه كورش یا كُـر، مانند بسیاری از دیگر نامهای كهن در همه زبانها، ظاهرا به تمامی از دست رفته است و كوششهای برخی پژوهشگران برای دریافت معانی و بخشهای برسازنده آن تاكنون به نتیجهای پذیرفتنی نرسیده است. اما میتوان گمان داد كه اصطلاح فقهی «آب كٌـر» از ریشهی ایرانی ناشناخته رود كر برگرفته شده باشد و نامها و اصطلاحهایی از این قبیل فراوان هستند.
برگرفته از تارنمای پژوهشهای ایرانی
نام كورش بزرگ، پادشاه هخامنشی در كهنترین سند شناختهشده كه همانا منشور کورش هخامنشی باشد، به گونهی «كـو ـ رَ ـ اَش» آمده است. از آنجا كه متن منشور به خط و زبان اَكَـدی (بابلی نو) نگاشته شده است، میتوان بر این گمان بود كه نام كورش نیز در آن فرمان بر مبنای آوا و تلفظ بابلی آن نویسانده شده است.
«كوروشَـه / كوروش» آمده است : ( اَدَم / كوروش / خشایَـثییَـه / هخامنیشییَـه،) «من كورش، شاه هخامنشی».
اما نكته جالب و مهمی كه برانگیزاننده این یادداشت كوتاه میبوده، در این است كه گویا كورش نام دیگری نیز داشته است. استرابو نقل میكند كه «كورش» نامی است كه او پس از پادشاهی و با الهام از رود «كُـر» در جنوب پاسارگاد بر خود نهاد.